معرفی اسیدیفایرها:

بعد از ممنوعیت استفاده از آنتی بیوتیک­ها توسط اتحادیه اروپا از سال 2006، تحقیقات در مورد جایگزین­های بالقوه آنتی بیوتیک­ها و رسیدن به پرورش دام و طیور بدون آنتی بیوتیک افزایش یافت. از این رو، امروزه، چندین جایگزین به صنعت دام و طیور معرفی شده است که از مهمترین آن­ها می­توان به پروبیوتیک­ها، پری­بیوتیک­ها، فایتوژنن­ها، آنزیم­ها و اسیدهای آلی نام برد. در میان جایگزین­ها،  اسیدهای آلی یا اسیدیفایرهای ساده نقش مهمی را در سلامت دستگاه گوارش حیوانات بازی می­کند. اسیدیفایرها می­توانند با دستکاری جمعیت میکروبی دستگاه گوارش و بهبود پاسخ ایمنی، اثر مثبت خود بر عملکرد حیوان را می­گذارند.

ویژگی­های اسیدی اسیدیفایرها به عنوان افزودنی خوراک به گروه عاملی گروه کربوکسیل، مانند اسیدهای چرب و آمینه مربوط می­شود. اسیدیفایرها به 3 گروه کلی دسته بندی می­شوند: 1) مونو کربوکسیلیک اسید مانند فرمیک، استیک، پروپیونیک و بوتیریک)، 2) اسیدهای کربوکسیلیک با گروه هیدروکسیل مانند لاکتیک، مالیک، تارتاریک و سیتریک و 3) اسیدهای کربوکسیلیک زنجیره کوتاه با پیوندهای دوگانه مانند فوماریک و سوربیک. اسیدیفایرها افزودنی­های خوراکی هستند که از طریق کاهش pH خوراک و دستگاه گوارش و سیتوپلاسم میکروبی مانع از رشد فلور میکروبی پاتوژن در روده می­گردد. این ممانعت سبب کاهش رقابت فلور میکروبی برای کسب مواد مغذی از میزبان شده و سبب بهبود رشد و عملکرد جوجه‌ها می‌گردد. نشان داده شده است که اسیدهای آلی زنجیر کوتاه (C1-C7) دارای فعالیت ضد میکروبی ویژه­ای هستند، با این حال، اثر آن­ها در کاهش pH و فعالیت ضد میکروبی به pKa هر اسید بستگی دارد. به طوری که، اسیدهای با pKa پایینتردارای قدرت اسیدی بیشتر خواهد بود. بسیاری از از اسیدهای مورد استفاده در خوراک، نمک­های سدیمی، پتاسیمی و کلسیمی اسیدها هستند که به دلیل بوی کمتر، حمل آسان در کارخانه تولید افزودنی، خاصیت خورندگی کمتر و حلالیت بیشتر در آب نسبت به اسیدهای آزاد بیشتر مورد توجه قرار می گیرند.اسیدیفایرهای معدنی به ویژه هیدروکلریک، سولفوریک و فسفوریک ارزانتر از اسیدهای آلی هستند اما در شکل خالص مایعات خطرناک و دارای خاصیت خورندگی شدید هستند.

اثر اسیدیفایرها بر متابولیسم طیور:

بیشتر اسیدیفایرها به عنوان واسطه در تولید انرژی طی متابولیسم دخالت دارند. برای مثال، در چرخه ی اسید سیتریک می توانند به عنوان منبع تولید  ATP عمل کنند. به عنوان مثال یک مول اسید فوماریک می تواند 18 مولATP  یا 1340 کیلوژول انرژی تولید کند. اسیدیفایرها به چند دلیل در فارم­های پرورش طیور مورد استفاده قرار می­گیرد که از جمله مهمترین آن­ها می­توان به افزایش قابلیت هضم مواد مغذی و افزایش قابلیت دسترسی مواد مغذی، مهار باکتری­های بیماری­زا از طریق تغییر شرایط میکروفلور دستگاه گوارش، بهبود کیفیت آب در مزارع و همچنین بهبود شرابط خوراک، افزایش فعالیت فیتاز جیره­ای و بهبود پاسخ ایمنی

مکانیسم عملکرد اسیدیفایرها: 1) کمک به حفظ pH مطلوب در معده و تصحیح عملکرد آنزیم های پروتئولیتیک، 2) افزایش قابلیت هضم پروتئین و مواد مغذی در دستگاه گوارش، 3) تحریک مصرف خوراک، 4) ممانعت از رشد باکتری‌های بیماری‌زا (پاتوژن)، 5) بهبود قابلیت هضم پروتئین و انرژی با کاهش رقابت میکروبی برای رقابت برای مصرف مواد مغذی با میزبان و کاهش اتلاف نیتروژن آندوژنوس، 6) کاهش شیوع عفونت‌های تحت کلینیکی و ترشح میانجی ایمنی، 7) کاهش تولید آمونیاک و سایر متابولیت‌های میکروبی کاهنده رشد.

منابع:

Pearlin, B. V., Muthuvel, S., Govidasamy, P., Villavan, M., Alagawany, M., Ragab Farag, M., ... & Gopi, M. (2020). Role of acidifiers in livestock nutrition and health: A review. Journal of animal physiology and animal nutrition, 104(2), 558-569.

Shahidi, S., Yahyavi, M., & Zare, D. N. (2014). Influence of dietary organic acids supplementation on reproductive performance of freshwater Angelfish (Pterophyllum scalare). Global Veterinaria, 13(3), 373-377.

Smulikowska, S., Czerwinski, J., Mieczkowska, A., & Jankowiak, J. (2009). The effect of fat-coated organic acid salts and a feed enzyme on growth performance, nutrient utilization, microflora activity, and morphology of the small intestine in broiler chickens. Journal of Animal and Feed Sciences, 18(3), 478-489.